Rozmowa z Dominikiem Szmajdą z Wydawnictwa Sorus, który przygotowuje właśnie album fotograficzny z podróży Kazimierza Nowaka przez Afrykę.

– Skąd pomysł na album ze zdjęciami? Czy traktować go jako uzupełnienie książki Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd z reportażami Kazimierza Nowaka, czy jako coś zupełnie odrębnego?

– Pomysł na album nie jest nowy, dość powiedzieć, że kiedyś już taki powstał. Mianowicie w 1962 roku córka Kazimierza Nowaka – Elżbieta Nowak-Gliszewska wydała nakładem nieistniejącego już Wydawnictwa Wiedza Powszechna album ze zdjęciami z afrykańskiej podróży Nowaka. Do dziś można go kupić w antykwariatach i na aukcjach internetowych. Przy czym publikacja ta miała charakter czysto etnograficzny – przebiegowi podróży Nowaka poświęcona jest jedna strona.

Dominik Szmajda w trakcie pracy nad albumem zdjęć z afrykańskiej podróży Kazimierza Nowaka.

Dziś dysponujemy naprawdę dużą ilością zdjęć, które zwyczajnie nie mają szans zmieścić się w książce Rowerem i pieszo… Wiele z nich jest zupełnie wyjątkowych, zarówno ze względu na treść jak i ich jakość. Dla miłośników fotografii, do których sam się zaliczam, ten materiał zdjęciowy jest niezwykle cenny. Postanowiłem więc pokazać raz jeszcze historię afrykańskiej podróży Kazimierza Nowaka – tym razem jako opowieść fotograficzną.

Nie znaczy to, że w albumie nie będzie tekstów. Oprócz oryginalnych podpisów pod zdjęciami, umieszczę w nim fragmenty reportaży oraz wcześniej niepublikowanych listów do żony. Bardzo ważne jest to, że książka będzie dwujęzyczna – wszystkie teksty będą wydrukowane po polsku i po angielsku. Liczymy na to, że dzięki temu uda nam się „wyjść na zewnątrz” z Kazimierzem Nowakiem i zacznie to być postać znana na całym świecie.

– Jak wygląda praca nad albumem? Robisz to sam czy pracuje nad nim kilka osób?

– Ten album przygotowuję samodzielnie. Dobieram zdjęcia, podpisy, teksty reportaży i listów, piszę teksty wstępów do poszczególnych rozdziałów. Również opracowuję układ graficzny, skład graficzny, obróbkę fotografii. Konsultuję się jednak profesjonalistami w tych kwestiach.

Np. do wstępów poszczególnych rozdziałów potrzebne mi są informacje związane historią kolonialnej Afryki. Są one słabo opisane w polskiej literaturze. Pomaga mi w tym moja dziewczyna, Kasia Falkowska, która jest historyczką. Z kolei szczegółowe mapki historyczne będzie opracowywał fachowiec – pan Mariusz Mamet. Naturalnie na etapie korekty w album zaangażowanych będzie więcej osób.

– Co sprawia Ci najwięcej trudności?

– Największą trudnością jest ogrom materiału. Nowak w przeciągu pięciu lat swojej podróży przez Afrykę napisał bardzo wiele reportaży (książka Rowerem i pieszo… zawiera ich kompilację, stworzoną przez Łukasza Wierzbickiego). Oprócz tego niezwykle cennym materiałem faktograficznym i artystycznym są listy Nowaka do żony Marii. Jest to około dwóch tysięcy stron rękopisów. Aby wybrać odpowiednie fragmenty i aby rzetelnie, zgodnie z chronologią wydarzeń przedstawić całą historię, muszę to wszystko przeczytać, przeanalizować.

Trudna jest również selekcja materiału do publikacji. Z części zdjęć niestety muszę rezygnować, bo się nie zmieszczą. Robię to z ciężkim sercem, ale uznałem, że trzysta pięćdziesiąt stron na eleganckim albumowym papierze to i tak będzie grube tomisko.

– Na blogu, gdzie opisujesz pracę nad albumem, napisałeś, że jest to przede wszystkim fascynująca przygoda. Co w tej pracy ekscytuje Cię najbardziej?

– Przedzieranie się przez ten ogrom materiału źródłowego jest  fascynujące. Czytanie po kolei tych wszystkich listów i reportaży umożliwia inne spojrzenie na wiele mniej znanych zdjęć. A te, które są powszechnie znane, w obliczu nowych informacji stają się jeszcze ciekawsze. Tworząc album czuję się trochę tak, jak bym wraz z Kazimierzem Nowakiem odbywał tą podróż po latach. Nie brakuje przy tym chwil refleksji i wzruszeń.

– Na jakim etapie są prace i kiedy możemy się spodziewać albumu w księgarniach?

– Właśnie „dotarłem” do Przylądka Igielnego, czyli jestem w połowie. Liczę na to, że uda się wydać album (o roboczym tytule Spełnione marzenie) w maju 2011 r.

Pracę Dominika nad albumem zdjęć Kazimierza Nowaka z jego pięcioletniej podróży po Afryce, możecie śledzić na stronie www.kazimierznowak.pl.