Bartek Malinowski nad rzeką Zanskar, indyjski stan Jamu & Kaszmir 2013. (Fot. archiwum Bartka)

Do 28 lutego można było głosować na projekty wypraw zgłoszonych do IV edycji Memoriału im. Piotra Morawskiego. Plebiscyt noszący tytuł słynnego polskiego himalaisty, który zginął w wieku 32 lat na Dhaulagiri, ma wspierać najbardziej interesujące projekty poznawcze, wspinaczkowe, narciarskie lub podróżnicze.

Głosowanie już się zakończyło. Spośród dwudziestu projektów, na które oddano najwięcej głosów, Kapituła wybierze zwycięzcę i ogłosi go 13 marca. W międzyczasie postanowiliśmy wybrać te – naszym zdaniem – najciekawsze, które naprawdę zasługują na doping, nawet jeśli nie przeszły do drugiego etapu.

Przeglądając listę kilkudziesięciu zgłoszeń poczuliśmy się trochę zdezorientowani i nie do końca wierzyliśmy własnym oczom… Zgłoszeń dużo, ale ciekawe pomysły giną wśród opisów wakacji Kowalskiego. Uparcie wierząc, że memoriał musiał przyciągnąć twórców inspirujących inicjatyw skontaktowaliśmy się z doświadczonym w polowaniu w sieci redaktorem. Paweł Zając, prowadzący od kilku lat dział podróże na Onet.pl zanurkował w ławicy zgłoszeń i wyłowił najsmaczniejsze kąski specjalnie dla peronowiczów. Oddajmy mu zatem głos.

* * *

Wszyscy jesteśmy Chrystu… A nie przepraszam, to dopiero po podró… przepraszam! wyprawie do Gruzji. Na Kaukazie woda bardzo często zamienia się w wino, a niewinne wyjście do sklepu łatwo kończy krętym, niczym bieg Mtkvari, powrotem do domu. Wszyscy jesteśmy podróżnikami, tworzymy projekty i jeździmy na wyprawy. Do Tunezji, na łyżwach, pod górę i w bok, stopem dookoła krajów na literę E. Słowa „projekt” i „wyprawa” zdewaluowały się, jak „galeria” i „kultowy”. W galeriach wiszą dzieła sztuki z Zary i H&M, a kultowa jest pierwsza płyta Enej.

Podróżowanie stało się łatwe i popularne, więc wszyscy kupują tanie bilety, zakładają profile na CouchSurfingu, odpalają blogi, poszukują sponsorów i ruszają na wyprawy. Nie od dziś wiadomo, że w podróżowaniu najważniejsze są internet, mocna wątroba i kolosy. Na blogu zamieszczamy zdjęcia integracji z tubylcami, odkrywamy, eksplorujemy, wracamy, organizujemy pokazy i otrzymujemy nagrody. Wielokrotnie używamy fraz: naj-, pierwszy, dzicy, projekt i wyprawa oraz pokazujemy plansze sponsorów i patronów. Później nadchodzi sława, autografy, wizyty w zakładach pracy i publikacje na Peronie4 (albo w odwrotnej kolejności).

Na lodowcu Svalbreen. (Fot. transarctica.pl)

W ciągu kilku lat pracy w Onecie otrzymałem i przeczytałem setki zapytań o patronat medialny. Dzięki temu miałem okazję poznać i śledzić losy m.in. Afryki Nowaka, Minkebe Expedition, Transandino, Nanda Devi East, Long Walk Plus, LosWiaheros i wielu innych, ciekawych pomysłów podróżniczych (i poza zwykłą podróż wykraczających). Niestety, wiele godzin swojego życia mogłem spożytkować inaczej niż czytając mejle „Jedziemy na wyprawę. Polecamy. Oferujemy”, bez załącznika, bez dzień dobry, bez ładu i składu, z dudniącą w głowie melodią „ale to już było”, z napuszoną ideą zbawiania świata i wszystkich spotkanych po drodze, z poczuciem zapisywania białych plam odwiedzając muzea we wszystkich stolicach Europy.

Nie, nie ma w podróżowaniu nic złego, w byciu zaradnym i przebojowym też nie, w marzeniach o pierwszym dalekim wyjeździe i byciu „pierwszym Polakiem” w XYZ, ba! nawet w używaniu słowa wyprawa. Potrzebna jest jedynie odrobina pokory i zrozumienia, że na wycieczkę rowerową z Pruszcza do Tłuszcza nie trzeba mieć patronów medialnych, a zakończona sukcesem wyprawa nie musi kończyć się wydaniem książki podróżniczej.

Dla czytelników Peronu 4 wybrałem zatem najbardziej interesujące – moim zdaniem – projekty poznawcze, wspinaczkowe, narciarskie lub podróżnicze zgłoszone do IV edycji Memoriału Morawskiego. Te, które naprawdę mogą coś zmienić (nie tylko dla ich uczestników). Te świeże. Te dalsze wykraczające poza Wikipedię. Znajdują się wśród nich także te, które nie przeszły do drugiego etapu konkursu, gdyż – nie czarujmy się – ich pomysłodawcy mieli za mało znajomych na Facebooku (albo tych z wieloma adresami mejlowymi).

Kolejność przypadkowa:

Tryptyk Azjatycki: Zomia
Jagoda Dobrucka (20 l.), Szymon Sypniewicz (20 l.)
Za to, że zmusili mnie do wyguglowania Zomii. Za to, że nie chcą bardzo „zrozumieć życia tradycyjnych mieszkańców Wietnamu, Laosu i Tajlandii, o których od dawna marzą” tylko przekonać się i opowiedzieć. Za to, że wydają się być bardzo dojrzali, jak na swoje 20 lat.

Arunem przez rzekę Niger
Arkadiusz ARUN Milcarz (42 l.)
Za niespieszność (bo ile może zająć 4200 kilometrów rzeką w Afryce?). Za zbliżenie do rzeki, od których w Europie tak bardzo się oddalamy. Za samokrytycyzm (tu >> Lapidaria / part 32). Za zwątpienie w sukces. I moją wiarę, że jeśli komuś może się udać, to właśnie Arunowi (samotne trzy miesiące w Afryce z północy na południe, trzy miesiące w dżungli Ekwadoru, Madagaskar, Papua…)

The Great Himalaya Trail – samotność długodystansowca
Bartosz Malinowski (33 l.)
Za zejście z utartego szlaku. Za odwagę. Za mocne nogi i pojemne płuca. Za pochwałę samotności.

Nysą dookoła Azji 2014
Sławomir Pela (27 l.), Monika Maniecka (28 l.), Sebastian Gleich (29 l.)
Za rozmach. Za wielowątkowość i detale.

Na krawędzi raju – podróż przez życie Jana Kubarego
Katarzyna Piec (28 l.)
Za przypominanie historii dawno zapomnianych.

Arktyczne Trio – etap pierwszy
Norbert Pokorski (38 l.), Jan Witkowski (34 l.) lub Rafał Chmielewski (39 l.)
Za wytrwałość. Za ciągłe powroty w jedno miejsce. Za upartość w dążeniu do wyznaczonego celu. Za Ctrl+S dla Ziemi.

Wataha w podróży. Mongolia na czterech łapach
Przemek Bucharowski (33 l.), Agata Włodarczyk (29 l.), Diuna (1 rok 8 miesięcy)
Za stworzenie wyjątkowej rodziny. Za to, że gdy Przemek wychodzi, Diuna od razu wstaje i czeka. Za ciepło.

Wyróżnienia:

• wszystkie wyprawy osób chorych i niepełnosprawnych (oraz charytatywne), bez względu na cel (Wózkiem przez Kanadę, Chan Tengri, rowerem przez USA…)
• Na ośle przez Góry Białe, Łukasz Długowski (30 l.) – za prostotę, za uśmiech i zadumę, za niewydumaną pozę
• One country, two worlds – Danish Trek Expedition 2014, Joanna Maślankowska (25 l.), Adam Wnuk (29 l.), Adam Iwanow (28 l.) – za mało naj i nietypowy kierunek
• Ocalić od zapomnienia, Dariusz Wiejaczka (33 l.), Barbara Koźlik (37 l.), Marcin Przybyszewski (34 l.) – za ocalanie od zapomnienia
• Dalej się nie da?! czyli motocyklem z Druskiennik do Szanghaju w 80. rocznicę wydarzenia, Joanna Sobkowska (29 l.), Daniel Skibiński (27 l.) – za to, że nie wiem czy dalej się da i za to że nie słyszałem o Bujakowskich
• West Adventure Samotna Sztafeta, Magdalena Derejczyk (28 l.) – za Polskę
• Mamachas! – Sport prowadzi do wolności, Samanta Fałkowska (37 l.), Dorota Chojnowska (36 l.) – za celny strzał do bramki

Wszystkim uczestnikom IV edycji Memoriału życzę, zupełnie bez ironii, spełnienia ich podróżniczych marzeń.