Macie ochotę na pieczoną świnkę morską, albo mięsną empanadę? A może wolicie zjeść pączki bañuelos i popić je słodkim napojem z kukurydzy. Zapraszamy na pełne jedzenia targowiska Ameryki Południowej.

Kuchnia krajów andyjskich to mieszanka wpływów hiszpańskich z lokalną kuchnią Indian. Do tego dołóżcie  to co wniosła do niej każda nowa fala imigrantów z Europy czy Azji, która za każdym razem dodawała kolorytu do palety smaków tego celebrującego jedzenie kontynentu.

Jeśli pieczona świnka morska uśmiecha się do ciebie, czas odwiedzić Amerykę Poludniowa. (Fot. klapkikubota.com)

Podstawowymi miejscami kulinarnej eksploracji w Ameryce Południowej są targowiska, czyli mercado central (obejrzyjcie sobie: zdjęcia z Mrecado central w Sucre). Niejednokrotnie są to potężne instytucje, dookoła których obraca się życie miasta. Generalnie, podzielić je można na części owocowo-warzywną, mięsną, comedorie (miejsce, gdzie serwuje się gotowe posiłki) oraz sektor ze świeżymi sokami i deserami.

Comedoria z kolei dzieli się na śniadania, obiady i kolacje, gdzie dane części rynku ożywają o określonych porach. Najczęściej daną sekcję obsługuje kilka pań serwujących identyczne dania w identycznych cenach. Niemniej konkurencja jest zaciekła i gdy kroczysz między stoiskami, co i rusz dueña (właścicielka stanowiska) będzie cię nawoływać zachwalając swoje dania lub delikatnie obejmując twoje ramie zaprowadzi na ławeczkę przy swoim stanowisku.

Na śniadanie empanada

Część potraw jest wspólna dla Boliwii, Peru i Ekwadoru, inne będą dostępne tylko w danym kraju.

I tak: z rana królują drobne przekąski, takie jak empanady – mięso z warzywami w soczystym sosie, a to wszystko zamknięte w cieście na kształt pieroga lub papa reyeny, koncepcją przypominające pyzy ziemniaczane nadziewane mięsem, warzywami bądź jajkiem.

Dla tych lubiących śniadania na słodko boliwijskie mamity (pieszczotliwe określenie tutejszych kucharek) przygotowane mają gorący, słodki napój api z czerwonej kukurydzy i świeżo upieczone pączki drożdżowe, posypane cukrem pudrem, zwane tu bañuelos.

Poranny przysmak – api z banuelos. (Fot. klapkikubota.com)

Ceviche z Arequipy – nie do podrobienia! (Fot. klapkikubota.com)

Salcesonik, jak w domu, znajdziesz w boliwijskim Sucre. (Fot. klapkikubota.com)

Przechadzając się ulicami, natykamy się co i rusz na oboźnych sprzedawców soków, którzy za równowartość dwch złotych uraczą cię sporą szklanką świeżo wyciśniętych pomarańczy lub grejpfrutów, a jak skończysz, zaskoczą cię jappą. Jappa to bardzo miły koncept dokładek, który dotyczy napojów, zup czy sałatek owocowych.

Będąc przy owocach należy nadmienić, że każdy w wyżej wymienionych krajów ma swoją tropikalną część, skąd praktycznie przez cały rok dostarczane są świeże, tropikalne frukty. Z nich panie na kolorowych stoiskach przygotowują salaterki pełne pokrojonych owoców oblanych pysznym, domowym jogurtem, a wieńczy to cudo bita śmietana. Z egzotycznych owoców na szczególną uwagę zasługuje kwaśne tumbo oraz gorzko-słodkie pomidory z drzewa – tomate de arbol.

… na obiad ceviche…

Jako że zbliża się już pora obiadowa, warto wybrać się na kanapkę z chorizo serwowaną w Sucre na słynnym stoisku 7 lunares.

Jeśli mamy ochotę na owoce morz, watro podskoczyć na rynek w Arequipie, gdzie serwowany jest specjał Peru –ceviche, w najlepszym wykonaniu. W skrócie – koncept przypomina japońskie sushi, bo ryby, kraby i ośmiornice są surowe, niemniej marynowane w ostro-kwaśnym sosie, co pozbawia je morskiego posmaku. Danie przykryte jest sowicie cebulą, do tego podawana jest prażona kukurydza dla neutralizacji smaku oraz słodki ziemniak dla kontrastu. Jest to potrawa, która bezsprzecznie zaskoczy kubki smakowe niejednego smakosza.

Dla tych, którym z tych lub innych powodów żołądek szwankuje, polecamy wybrać się na caldo de gallina – rosół z kury, serwowany na gwarnym rynku w Cuzco. Krzepi i momentalnie stawia na nogi.

Po sytym obiedzie nasz organizm domaga się słodkiego, więc gorączkowym wzrokiem szukamy dziewcząt chodzących z tackami, na których w kolorze biało-czerwonym pysznią się kubeczki z ryżem na mleku pokrytym kisielem z owocami.

Najlepszy pieczony prosiak tylko w Cuence. (Fot. klapkikubota.com)

Akcent polski na rynku w Boliwii. (Fot. klapkikubota.com)

… a wieczorem anticucho

Wieczorową porą na miasto ruszają sprzedawcy ulicznych przekąsek. Najwykwintniejszym delikatesem jest anticucho, czyli pokrojone w cienkie plasterki krowie serce z grilla, pędzelkiem posmarowane olejem z przyprawami. Jeśli ów pędzel dzierży kulinarny artysta, otrzymuje się delikatne, kruche mięso, które znika szybko, zostawiając samotny patyczek.

Niemniej przekąskami się nie zadowalamy i zamawiamy talerz zupy z orzechów (sopa de mani). Jest to danie pożywne i tak bogate w smaku, że nie dziwi fakt opuszczenia Boliwii przez McDonalds´a. W tym kraju ta instytucja nie ma racji bytu, gdyż w cenie gumowego hamburgera można tu kupić dwudaniowy obiad albo lomito, czyli piramidę z ryżu, frytek, mięsa i surówek, która ledwo mieści się na talerzu.

Dla tych, którzy chcieliby ucieszyć oko i podniebienie, Ekwador proponuje prosiaka, leżącego rozłożyście na blacie, z którego dueña gołymi rękoma wyskubuje różne części mięsa, dokłada przysmażone ziemniaczki i kawałki chrupiącej skórki. Ostatnim, równie ciekawym wizualnie daniem jest cuy (świnka morska), dawniej główny delikates prekolumbijskiej Ameryki. Aktualnie doprowadzony do perfekcji i serwowany w picanteriach, najczęściej na obrzeżach miast.

Ciekawostką jest, iż sporadycznie można natknąć się w Ameryce Południowej na polską kuchnię. Zwłaszcza tzw. sandwich a’la Polaco cieszy się niesłabnącą popularnością na rynku w Sucre. Dwieście kanapek sprzedanych w przeciągu dwóch godzin mówi samo za siebie.

Jeżeli czytając ten artykuł pociekła ci ślinka, jestem wielce rad z faktu, że przekonałem cię do odwiedzenia rynków Ameryki Południowej. Codziennie karmią one miliony ludzi, a ty, mam nadzieję, pewnego dnia będziesz jednym z nich.