1. LITWA. Pogoń (lit. vytis), herb niepodległej Litwy. W czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów wraz polskim orłem znajdował się na godle państwowym, wzbogaconym później o Archanioła Michała, symbol Rusi Kijowskiej. Godło przedstawia ścigającego nieprzyjaciela rycerza z tarczą, na której znajduje się herb Władysława Jagiełły. W czasach radzieckich Pogoń była symbolem zakazanym aż do 20 marca 1989 roku. (Fot. Bartek Borys)

2. LITWA, Troki. Zamek w Trokach. Powstał na przełomie XIV i XV wieku dzięki staraniom wielkich książąt litewskich z dynastii Giedyminowiczów: Kiejstuta i Witolda. Zrujnowany w czasie wojen z Moskwą, odbudowany w latach 50. i 60. XX wieku, jest dziś ważną atrakcją turystyczną. (Fot. Bartek Borys)

3. LITWA, Troki (lit. Trakai). Po lewej: dziedziniec zamkowy. Po prawej: pomnik Witolda (lit. Vytautas), wielkiego księcia litewskiego. W czasie jego panowania państwo litewskie osiągnęło swój największy wzrost terytorialny wynoszący niemal 990 tysięcy kilometrów kwadratowych. (Fot. Bartek Borys)

4. LITWA, Troki. Drewniany dom Karaimów. Ta grupa etniczna pojawiła się na terenach dzisiejszej Litwy za sprawą księcia Witolda na przełomie XIV i XV wieku z zadaniem obrony kraju przed Krzyżakami. Wyznają karaimizm, posiadający pewne cechy islamu i chrześcijaństwa, lecz wywodzący się z judaizmu. (Fot. Bartek Borys)

5. LITWA, Troki. Karaimska architektura. Tradycyjne domy Karaimów są drewniane i kolorowe. Trzy okna wychodzące na ulicę mają znaczenie symboliczne – jedno przeznaczone jest dla Boga, drugie dla księcia Witolda, a trzecie dla domowników. Ich tradycyjną potrawą są kabiny (lit. kibinai), będące pewnego rodzaju pierogami z kruchego ciasta wypełnionymi zazwyczaj farszem mięsnym. (Fot. Bartek Borys)

6. LITWA, Wilno (lit. Vilnius). Herb miasta przedstawia św. Krzysztofa trzymającego Dzieciątko Jezus. Zakazany w czasach radzieckich, ponownie w użyciu od 17 kwietnia 1991 roku. (Fot. Bartek Borys)

7. LITWA, Wilno. Katedra – w schyłkowym okresie Związku Radzieckiego miejsce spotkań i demonstracji zwolenników niepodległości Litwy. Wydarzenia te nazywano we wszystkich krajach bałtyckich „śpiewającą rewolucją” ze względu na śpiewanie, w ramach oporu przeciwko sowietyzacji, tradycyjnych litewskich pieśni ludowych, nierzadko zakazanych przez władze jako antyradzieckie. (Fot. Bartek Borys)

8. LITWA, Wilno. Muzeum Ludobójstwa (lit. Genocido aukų muziejus) przy Prospekcie Giedymina. W okresie międzywojennym siedziba sądu okręgowego. Od jesieni 1940 roku przejęty przez radzieckie służby specjalne (najpierw NKWD, później KGB) i aż do sierpnia 1991 roku mieściło się tam ich siedziba. Jako muzeum istnieje od 1992 roku. W podziemiach zrekonstruowano radzieckie więzienie z pokojami przesłuchań, celami dla litewskich antykomunistycznych partyzantów, zwanych „leśnymi braćmi” oraz innych wrogów władzy Sowietów, czy też miejsca egzekucji. Godne uwagi są również zaprezentowane na bardzo wysokim poziomie wystawy poświęcone radzieckiej okupacji Litwy oraz antyradzieckiego ruchu, zarówno zbrojnego jak i dysydenckiego. (Fot. Bartek Borys)

9. LITWA, Wilno. Muzeum Ofiar Ludobójstwa. Nazwiska litewskich patriotów walczących z powojenną sowiecką okupacją, którzy zginęli z rąk NKWD/KGB. W latach 1944 – 1953, okresie największego oporu antyradzieckiego podziemia, 186 tys. Litwinów zostało aresztowanych, 118 tys. wysiedlonych, a 20,5 tys. „leśnych braci” oraz ich zwolenników zamordowanych. W obozach i więzieniach zginęło 20 – 25 tys. osób, a 28 tys. zginęło w czasie deportacji. (Fot. Bartek Borys)

10. LITWA, Wilno. Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny przy Prospekcie Giedymina. Powstał w 1940 roku a w obecnej siedzibie znajduje się 1951 roku. (Fot. Bartek Borys)

11. LITWA, Wilno. Pomnik Žemaitė (lit. Julija Beniuševičiūtė-Žymantienė), jednej z najważniejszych litewskich pisarek. Pisała głównie opowiadania realistyczne dotyczące życia wiejskiego. Do najważniejszych dzieł jej autorstwa zalicza się Topylis i Prie dvaro. (Fot. Bartek Borys)

12. LITWA, Wilno. Trolejbusy są, wraz z autobusami i marszrutkami, najważniejszą częścią transportu publicznego w mieście. (Fot. Bartek Borys)

13. LITWA, Wilno. Cmentarz na Rossie (lit. Rasų kapinės). Miejsce wiecznego spoczynku nie tylko wielu Polaków, ale też litewskich działaczy politycznych, pisarzy, dziennikarzy i artystów. Po prawej nagrobek poświęcony pamięci sygnatariuszy Aktu niepodległości Litwy z 16 lutego 1918 roku. (Fot. Bartek Borys)

14. LITWA, Wilno. Po lewej: cerkiew św. Michała i św. Konstantyna w remoncie . Po prawej: opuszczony kościół katolicki. Stolica Litwy to miasto dziesiątek świątyń katolickich, jednak prawosławie to druga religia wyznawana w dużym stopniu, choć nie tylko, przez mniejszość rosyjską. W czasach radzieckich oba wyznania były, w różnym stopniu, prześladowane, co przejawiało się w zmianie przeznaczenia wielu miejsc kultu, w których organizowano m.in. magazyny. Wiele z nich, jak kościół po prawej, nigdy już nie wróciło do dawnej świetności. (Fot. Bartek Borys)

15. LITWA, Wilno. Sowiecka architektura na Prospekcie Savanorių. Bloki z czasów radzieckich straszą z zewnątrz swoim wyglądem, ale mieszkania w środku potrafią wywołać uczucie pewnego rodzaju nostalgii i być całkiem przytulne. (Fot. Bartek Borys)

16. LITWA, Wilno. Konstytucja Republiki Zarzecza (lit. Užupio Respublikos). Zarzecze, dawniej miejsce zaniedbane i uchodzące za niebezpieczne, dziś jest dzielnicą artystów. Jej mieszkańcy w 1997 roku postanowili powołać własną, oczywiście z przymrużeniem oka, „republikę” posiadającą własną flagę, walutą, rządem, świętem 1 kwietnia oraz konstytucją. Kto z nas nie chciałby mieć zagwarantowanego prawa do mieszkania obok Wilenki, która ma również prawo płynięcia obok człowieka? Któż odrzuciłby prawo do leniuchowania, bycia szczęśliwym czy też do rozumienia lub nierozumienia? Komu mógłby nie spodobać się punkt 14 stwierdzający, że „kot nie musi kochać swego gospodarza, ale w trudnej chwili powinien mu pomóc”? (Fot. Bartek Borys)

17. LITWA, Wilno. Centrum Republiki Zarzecza. Na głównym placu znajduje się, postawiony w 2002 roku, pomnik Archanioła Michała. Według intencji autora, litewskiego rzeźbiarza Romasa Vilčiauskasa, symbolizuje odrodzenie i wolność artystyczną w Europie Wschodniej. (Fot. Bartek Borys)

18. LITWA, Wilno. Panorama nowej części miasta ze Wzgórza Zamkowego (lit. Piles kalnas). Po lewej wieża telewizyjna będąca symbolem walki Litwinów o niepodległość. W 1990 roku, po ogłoszeniu deklaracji niepodległości, Sowieci wprowadzili na ulice Wilna czołgi. 13 stycznia 1991 roku Armia Czerwona dokonała szturmu na wieżę z której nadawano niepodległościowe audycje. W jej obronie zginęło 14 osób a ponad 700 zostało rannych. (Fot. Bartek Borys)

19. LITWA. Flaga litewska. Po raz pierwszy przyjęta przez niepodległą Litwę w 1918 roku. Przywrócona, po okresie radzieckim, 20 marca 1989 roku. Kolor żółty symbolizuje słońce, szlachetność i uczciwość, zielony – życie i nadzieję, a czerwony – przelaną za ojczyznę krew. Po I wojnie światowej władze litewskie odrzuciły czerwony kolor flagi, nawiązujący do barw z herbu – Pogoni, ze względu na skojarzenia z bolszewizmem. Natomiast z powodu podobieństwa do flagi polskiej odrzucono projekt biało – czerwony. (Fot. Bartek Borys)

20. LITWA, Kowno. Wzniesiony w XVI wieku ratusz, obecnie nazywany przez mieszkańców „białym łabędziem”. W okresie międzywojennym, Kowno było stolicą Litwy. (Fot. Bartek Borys)

21. LITWA, Kowno (lit. Kaunas). Pomnik Witolda Kiejstutowicza, twórcy potęgi Wielkiego Księstwa Litewskiego. Witold, w przeciwieństwie do Władysława Jagiełły, jest w litewskiej historiografii postacią pozytywną. (Fot. Bartek Borys)

22. LITWA, Kowno. Aleja Wolności (lit. Laisvės aleja). Łączy Stare i Nowe Miasto jest strefą wyłącznie dla pieszych. Dawna stolica Litwy jest dzisiaj miastem studentów, którzy uczęszczają na zajęcia w jednej z kilku uczelni. Mieści się tam również jedyne na świecie Muzeum Diabłów z liczącą ponad 3 tys. diabelskich figurek kolekcją. (Fot. Bartek Borys)

23. LITWA. Kowieńsko-wileński street – art jest tym, co niejednokrotnie przyciąga uwagę nawet w przypadku najobskurniejszych postsowieckich budynków. (Fot. Bartek Borys)