Murghab. Surowość Pamiru, uroda tradycyjnego rękodzieła
Rejon Tadżykistanu, w którym życie wydało nam się najtrudniejsze ze względu na trudną do wyobrażenie surowość przyrody, skrywa niespodziankę. Natrafiliśmy tu na ślad kilku zorganizowanych grup twórców tradycyjnego rękodzieła. Zapraszam do zapoznania się z owocami ich pracy.
Dzięki przedsiębiorczości żyjących w Murghabie kobiet (oraz pomocy różnych pozarządowych organizacji), od ponad 10 lat w regionie tworzone są grupy twórców zajmujące się produkcją i sprzedażą wytworów ludowego rzemiosła. Te inicjatywy nie tylko aktywizują społeczność i dają możliwość zarobienia pieniędzy (dla większości mieszkających w okolicy kobiet to praktycznie jedyna szansa na pracę zarobkową), ale też pomagają zachować bogactwo ludowej tradycji, ludności kirgiskiej i badachszańskiej zamieszkującej ten niegościnny zakątek gór Tadżykistanu.
1. TADŻYKISTAN, Murghab. Widok z jednego z okolicznych szczytów. Miasto położone jest na wysokości na 3 650 m n.p.m. zamieszkuje ok. 5 tysięcy osób. Pełni ono funkcję centrum najuboższego z rejonów Górnego Badachszanu. (Fot. Jan Horzela)
2. TADŻYKISTAN, Murghab. Budynek kształtem nawiązujący do kirgiskiej jurty jest siedzibą ACTED - francuskiego NGO działającego na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego regionu. (Fot. Jan Horzela)
3. TADŻYKISTAN, Murghab. Strop sali centralnej jest zwieńczony oknem typowym dla domu pamirskiego, w ten sposób budowla wyraża związek wspomnianej organizacji z dwiema głównym grupami etnicznymi zamieszkującymi rejon Murghab. (Fot. Jan Horzela)
4. TADŻYKISTAN, Murghab. Niewielki pokój jest siedzibą THE YAK HOUSE (http://phiproject.free.fr/yakhouse.htm), działającej od ponad dziesięciu lat organizacji zrzeszającej twórców różnorodnego tradycyjnego rękodzieła. (Fot. Jan Horzela)
5. TADŻYKISTAN, Murghab. Jednym z owoców pracy kobiet z Murghabu i okolicznych wiosek są misternie wyszywane serwetki i obrusy. (Fot. Jan Horzela)
6. TADŻYKISTAN, Murghab. Owca Marco Polo jest symbolem Pamiru, tylko jej wełnianą wersję można legalnie wywieźć poza granice kraju. (Fot. Jan Horzela)
7. TADŻYKISTAN, Murghab. Wyszywana, wełniana makatka pokazuje, jak w lokalnym rękodziele motywy naturalistyczne przeplatają się z ludowymi. (Fot. Jan Horzela)
8. TADŻYKISTAN, Murghab. Niewielkie torebki i pokrowce na telefony to jeden z wielu przykładów praktyczności, która zawsze była ważnym aspektem w sztuce ludowej. (Fot. Jan Horzela)
9. TADŻYKISTAN, Murghab. Biżuteria, podobnie jak wszystkie wytwory rąk zrzeszonych rzemieślników, jest oznaczona metką zawierającą numer ewidencyjny produktu i jego twórcy. Dzięki temu pieniądze pochodzące ze sprzedaży trafiają we właściwe ręce. (Fot. Jan Horzela)
10. TADŻYKISTAN, Murghab. Motyw nawiązujący kształtem do rogów owcy Marco Polo. Różnorodne dywany i serwety wykonywane są poprzez zszywanie ze sobą fragmentów barwionego filcu. (Fot. Jan Horzela)
11. TADŻYKISTAN, Murghab. Oto znów sztuka ludowa łączy pełną symboliki estetykę z wymiarem bardzo praktycznym ;) Twarde filcowe buty są przede wszystkim praktyczne. (Fot. Jan Horzela)
12. TADŻYKISTAN, Murghab. W działającym pełną parą od tego roku Centrum Informacji Turystycznej też można kupić wytwory lokalnego rękodzieła. (Fot. Jan Horzela)
13. TADŻYKISTAN, Murghab. Częstym widokiem są wazony i koszyki wykonane z wełny jaka. (Fot. Jan Horzela)
14. TADŻYKISTAN, Murghab. Na targu można znaleźć kilka niewielkich sklepików specjalizujących się w tradycyjnym i nie do końca tradycyjnym rękodziele. (Fot. Jan Horzela)
15. TADŻYKISTAN, Murghab. Nierzadko, i w różnych formach, w sztuce ludowej pojawia się jak - symbol Murghabu. Nie ma w tym nic dziwnego, bo ten pokaźnych rozmiarów ssak jest głównym żywicielem ludzi zamieszkujących tę okolicę. (Fot. Jan Horzela)
16. TADŻYKISTAN, Murghab. W jednym ze zwyczajnych murghabskich domów odnajduję rodzinę, wokół której skupia się grupa szesnastu kobiet zajmujących się wszystkim - od powroźnictwa i wyrobu dywanów, po wyszywanie. Zaproszony, oglądam owoce ich pracy. (Fot. Jan Horzela)
17. TADŻYKISTAN, Murghab. W gąszczu technik i wzorów wpada mi w oko torba wykonana w całości z włóczki, którą goszczące mnie panie same sporządziły przy użyciu prostych kołowrotków. (Fot. Jan Horzela)
18. TADŻYKISTAN, Murghab. A oto warsztat, przy użyciu którego z ręcznie skręcanych sznurków z sierści jaka wykonuje się prostokątne dywany. (Fot. Jan Horzela)
19. TADŻYKISTAN, Murghab. Dywanik spleciony z tych samych sznurków z jakowej sierści. (Fot. Jan Horzela)
20. TADŻYKISTAN, Murghab. Widząc ten surowy krajobraz murgabskich osiedli oddalonych o setki kilometrów od urodzajniejszych ziem, trudno mi było wyobrazić sobie, jak kolorowe i różnorodne mogą być wytwory rąk kobiet i mężczyzn znających tajniki tradycyjnego rzemiosła. (Fot.Jan Horzela)
Komentarze: Bądź pierwsza/y